Mâm cơm cúng ngày tết tất niên thường được thực hiện vào ngày cuối cùng của tháng Chạp âm lịch hoặc vào các ngày 28, 29, 30 Tết.
Tất niên là dịp để mọi thành viên trong gia đình quây quần, sum họp bên nhau, cùng nhau chia tay năm cũ và chuẩn bị đón mừng năm mới. Cũng vào dịp này, mỗi gia đình đều chuẩn bị một mâm cơm cúng tất niên để tạ ơn ông bà tổ tiên.
Vậy mâm cúng tất niên nên gồm những gì? Theo ông Nguyễn Mạnh Linh, Trưởng Phòng Phong thủy Kiến trúc, Viện Quy hoạch & Kiến trúc Đô thị, tùy từng vùng miền mà cỗ cúng có những đặc trưng riêng.
Mâm cỗ tất niên miền Bắc
Gợi ý chuẩn bị mâm cỗ cúng tất niên
Mâm cỗ Tết miền Bắc thường gồm 4 bát, 4 đĩa. Cỗ lớn thì 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa…có khi mâm cỗ lớn phải xếp cao đến 2, 3 tầng. Bốn bát, bốn đĩa gồm: bát giò heo hầm măng lưỡi lợn, bát bóng thả, bát miến, bát mọc.
- Bánh chưng.
- Dưa hành.
- Giò nạc, giò thủ.
- Hành cuốn.
- Nem.
- Rau nộm.
- Măng ninh lưỡi lợn.
- Mọc nước.
- Cơm 3 bát.
Mâm cỗ Tết của miền Trung
- Bánh chưng, bánh tét.
- Dưa món củ kiệu.
- Giò lụa.
- Thịt đông.
- Gỏi gà bóp rau răm.
- Nem.
- Măng ninh khô.
- Canh miến.
- Cá chiên hay ram.
- Cơm 3 bát.
Mâm cỗ Tết của miền Nam
Những món ăn ngày Tết của người miền Nam cũng có phần phong phú hơn cả với món nem, bì, lòng heo khìa, giò heo, lạp xưởng tươi, gỏi…
1. Bánh tét.
- Dưa giá củ kiệu.
- Thịt heo luộc.
- Thịt kho tàu.
- Gỏi cuốn.
- Nem.
- Gỏi tôm thịt.
- Măng tươi ninh.
- Khổ qua nhồi thịt.
- Cơm 3 chén.
Mâm ngũ quả:
Nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín. Gia chủ có thể chọn chuối, bưởi, dưa hấu, cam, quýt, phật thủ, táo… Gia chủ không nên dùng quả xanh, quả giả để cúng gia tiên. Hoa bày bàn thờ có thể là một cành đào nhỏ.
Cách bày mâm cúng:
Mâm cúng mặn sẽ được đặt ở một chiếc bàn con, bên dưới bàn thờ chính. Mâm ngũ quả, hoa tươi, vàng mã sẽ được đặt ở trên bàn thờ, cũng có thể đặt bánh chưng, xôi lên bàn thờ.
Sau khi hoàn thành mâm cỗ cúng, người lớn tuổi trong nhà sẽ thắp hương và đọc văn khấn, rồi các thành viên khác làm lễ vái. Nội dung chính là mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình.
Tết Nguyên Đán phong tục ngày Tết cổ truyền Việt Nam
Bài cúng tất niên chiều 30 Tết theo ‘Văn khấn cổ truyền Việt Nam’
Mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà
Bài khấn giao thừa Trong nhà và Ngoài trời
